Для кожнага ўдзельніка Вялікай Айчыннай вайны і іншых ветэранаў, каму давялося перажыць яе жахі, 9 Мая — самае галоўнае з усіх свят.
У гэты дзень міжволі прыгадваюцца падзеі больш чым 70-гадовай даўнасці: як ваявалі, вызваляючы Радзіму ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, колькі гора і нягод зведалі ў канцэнтрацыйных лагерах, на прымусовых работах у Германіі, у блакадным Ленінградзе. Менавіта апошняе выпрабаванне выпала на долю жыхаркі Варапаева Ганны Іосіфаўны Казловіч.
Нарадзілася жанчына ў 1929 годзе ў Саратаве. У сярэдзіне 30-ых гадоў сям’я ў пошуках лепшага жыцця пераехала пад Ленінград, у Краснагвардзейскі (цяпер Гатчынскі) раён. Бацька ўладкаваўся грузчыкам на завод “Электрасіла”, маці — на рыбапрыёмны пункт. Калі пачалася Вялікая Айчынная вайна і немцы падступілі да горада на Няве, насельніцтва з наваколля перавезлі ў Ленінград.
— Пасяліліся мы на станцыі Купчына, пры сярэдняй школе, — успамінае Ганна Іосіфаўна. — Яе дырэктар, пашкадаваўшы нас, пецярых малых, узяў бацьку на работу загадчыкам гаспадаркі. Яшчэ перад вайной з татам здарылася бяда — ён трапіў у аўтамабільную аварыю і атрымаў пералом шыйкі бядра. Па гэтай прычыне быў вымушаны звольніцца з завода і яго як інваліда не забралі на фронт. Хоць мінула шмат гадоў, памятаю, як падчас нямецкіх авіяналётаў хаваліся ўсёй сям’ёй у бомбасховішчы, а потым тушылі скінутыя самалётамі фугасы, як атрымлівалі па картачках хлеб. Яго давалі па 200 грамаў на чалавека, і ён быў напалову з мякінай і іншымі прымесямі. Ад галоднай смерці выратавала тое, што з сабой у Купчына мы прывезлі бульбу і карову, якую ўрэшце прыйшлося зарэзаць.
Зімой 1942 года сям’ю Ганны Іосіфаўны разам з іншымі ленінградцамі па дарозе жыцця, пракладзенай праз Ладажскае возера, эвакуіравалі з узятага ў блакаду горада ў Сібір. Трапілі ў Ханты-Мансійскую вобласць, дзе пражылі да канца 50-ых. Затым перабраліся да родзічаў у Казахстан. Асталяваліся ў Кустанайскай вобласці, Арджанікідзаўскім раёне, сяле Калінаўка. Там Ганна Іосіфаўна, якая ўжо мела трох сыноў ад першага шлюбу, пазнаёмілася са сваім цяперашнім мужам — ураджэнцам Дунілавіч Міхаілам Нікадзімавічам Казловічам. Пасля тэрміновай службы ў арміі ён прыехаў у Казахстан на заработкі. Працаваў вадзіцелем у мясцовым саўгасе, жонка — у паляводстве. Разам нарадзілі яшчэ двух сыноў, з якімі ў 1978 годзе пераехалі на Варапаеўшчыну.
У пасёлку месцам працы абаіх стаў дрэваапрацоўчы камбінат, дзе шчыравалі да выхаду на пенсію. Дома трымалі немалую падсобную гаспадарку. Цяпер з усёй жыўнасці застаўся толькі кот Рыжык. Але па-ранейшаму садзяць агарод — бульбу, моркву, цыбулю, агуркі, памідоры. Дапамагаюць у гэтым малодшыя сыны Леанід і Генадзій з нявесткамі, якія таксама жывуць у Варапаеве. Да бацькоў яны наведваюцца штодзень, спраўляюцца пра здароўе, прыносяць ваду з калодзежа і прадукты з магазіна, прыбіраюць у хаце.
Абавязкова прыйдуць са сваімі сем’ямі і 9 Мая, каб разам з бабуляй і дзядулем адзначыць свята. Збірацца ў гэты дзень за накрытым сталом у Казловічаў стала традыцыяй, якую не парушаюць на працягу многіх гадоў. І зноў жа па традыцыі Ганна Іосіфаўна дастане з шафы юбілейныя медалі, атрыманыя ў гонар 70-годдзя Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне і вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, а таксама дарагі сэрцу знак “Жыхару блакаднага Ленінграда”.
Алена ШАПАВАЛАВА.
Фота аўтара.
ист: http://www.postawy.by/2017/05/zasta-sya-pamyaci-blakadny-leningrad/
05.05.2017 г.
