Вялікі камень Чашкоўшчынскі .Пастаўскі раён Чашко́ўшчына (трансліт.: Čaškoŭščyna, руск.: Чашковщина) — вёска ў Пастаўскім раёне Віцебскай вобласці. Уваходзіць у склад Варапаеўскага сельсавета.
(- адміністрацыйна-тэрытарыяльная прыналежнасць у складзе Расійскай імперыі, Польшчы (Другой Рэчы Паспалітай), Рэспублікі Беларусь (2017)
см. на карте
Координаты: 55°09′20″ пн. ш. 27°04′04″ у. д.HGЯO
Камяні называюць самымі старажытнымі сведкамі гісторыі Зямлі і чалавецтва. І пастаўскі край таксама можа пахваліцца сваімі культавымі і гістарычнымі валунамі, сведкамі сівой даўніны.
Наконт паходжання вялікіх валуноў, якіх багата параскідана на беларускіх раўнінах, у розны час паўставалі розныя тэорыі. Адны навукоўцы меркавалі, што гэта аскепкі невядомых цяпер планет, якія распаліся ў выніку даўніх касмічных катастроф і часткова трапілі на Зямлю. Іншыя даводзілі, што іх прынеслі да нас вялізныя плыні вады падчас маштабных патопаў на нашай планеце.
Аднак сёння меркаванні навукоўцаў сыходзяцца пераважна на адной версіі: нашы валуны – гэта ледавіковыя прыхадні. Ледавікі прыносілі і пакідалі іх у нас дзясяткі і сотні тысяч гадоў таму, калі Зямля яшчэ толькі стварала сваё аблічча. Да тэорыі ледавіковага паходжання камянёў схіліліся канчаткова, калі разгледзелі, што склад беларускіх валуноў такі ж, як і склад горных пародаў Скандынавіі, Фінляндыі і поўначы Расіі, адкуль калісьці на нас насоўваліся ледавікі. А таму, бадай, і найбольшая распаўсюджанасць валуноў у Беларусі – на яе поўначы: у Віцебскай, Гродзенскай і Мінскай абласцях.
P.S.
У савецкія часы побач з вёскай Чашкоўшчына Пастаўскага раёна знаходзіўся палігон. Каля 30 гадоў лётчыкі адпрацоўвалі тут навыкі нападу на наземныя мішэні. У якасці мішэняў выступала хоць і спісаная, але сапраўдная баявая тэхніка — танкі, БМП і іншае. Перад закрыццём палігона ў 1995 годзе вайскоўцы праводзілі “генеральную ўборку”. Гэта значыць спрабавалі вывезці рэшткі тэхнікі. Але вывезлі далёка не ўсё. Таму на тэрыторыі Старадворскага лясніцтва зараз здараюцца самыя розныя знаходкі.
из ист: https://www.intex-press.by/2011/10/07/pra-shto-mauchats-kamyani/
